Σκωτία: Τα βήματα

Έχεις αποφασίσει πως θέλεις να κάνεις το μεγάλο βήμα και να δοκιμάσεις την τύχη σου στο εξωτερικό. Έχεις καταλήξει στη Σκωτία καθώς όπως γνωρίζεις είναι μια χώρα με καλή ποιότητα ζωής, πολύ καλούς μισθούς (σε σύγκριση με αυτούς που είσαι συνηθισμένος) και αρκετά καλό εκπαιδευτικό σύστημα. Είσαι λοιπόν έτοιμος να ετοιμάσεις τις βαλίτσες σου όμως υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα. Δεν γνωρίζεις τα ακριβή βήματα που πρέπει να ακολουθήσεις καθώς δεν υπάρχει τίποτα το διαφωτιστικό στο Ίντερνετ. Αυτό λοιπόν το άρθρο απευθύνεται σε όλους εσάς (και δεν είστε λίγοι, πιστέψτε με) που έχετε καταλήξει στη Σκωτία και δεν ξέρετε από πού να ξεκινήσετε. Βαθιά ανάσα λοιπόν και ξεκινάμε.Αρχικά, πρέπει πριν κάνεις οποιαδήποτε διαδικασία να κάνεις την αίτησή σου ώστε να γραφτείς στο GTCS (General Teaching Council for Scotland). Το GTCS είναι ένας ανεξάρτητος οργανισμός που έχει έδρα τη Σκωτία και αφορά την εκπαίδευση. Είναι κάτι σαν να λέμε υπουργείο παιδείας. Η Σκωτία έχει διαφορετική εκπαίδευση από την Αγγλία και οι οργανισμοί που αφορούν την εκπαίδευση είναι διαφορετικοί, οπότε ό,τι ισχύει για την Αγγλία δεν σημαίνει πως θα ισχύει και για τη Σκωτία. Για να κάνεις λοιπόν την αίτησή σου στο GTCS θα πρέπει να μπεις σε αυτή τη σελίδα και να πας στην επιλογή “I qualified outside Scotland”. Θα σου ανοίξει μια σελίδα με διάφορες επιλογές και θα επιλέξεις “Qualified in European Union or Switzerland”. Στη σελίδα που θα σου ανοίξει έχει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεσαι ώστε να ξεκινήσεις την αίτηση καθώς και τα έγγραφα που θα σου χρειαστούν. Τα βασικά έγγραφα είναι το πτυχίο σου, το ποινικό μητρώο το οποίο μπορείς να πάρεις από τα ΚΕΠ της πόλης σου, διαβατήριο/ταυτότητα, πιστοποιητικό γέννησης και συστάσεις. (Για πιο αναλυτικά για όλα τα έγγραφα που χρειάζονται καθώς και να δεις αν χρειάζονται επίσημη μετάφραση ή όχι μπες στη σελίδα). Αφού συγκεντρώσεις όλα τα έγγραφα μπορείς να ξεκινήσεις την αίτηση επιλέγοντας “Start the application”. Φέτος έχουν αλλάξει τα πράγματα και η αίτηση είναι ηλεκτρονική οπότε δεν έχω δει την ηλεκτρονική φόρμα ώστε να δώσω κάποια παραπάνω πληροφορία καθώς μέχρι πέρυσι οι αιτήσεις γίνονταν σε έντυπη μορφή και στέλνονταν στο GTCS ταχυδρομικώς.

Πέρα από τα έγγραφα, θα χρειαστεί να δώσεις το χρηματικό ποσό των 189 λιρών. Όπως θα διαβάσεις στη σελίδα το δίνεις σε δόσεις. Η πρώτη δόση πάει για να κάνεις την αίτηση, η δεύτερη για να σου χορηγήσουν PVG (στο οποίο θα αναφερθώ παρακάτω) και η τρίτη δίνεται μόνο αν κριθεί επιτυχής η αίτησή σου (ναι, σύμφωνα με αυτούς υπάρχει και μία περίπτωση να μην κριθεί επιτυχής αλλά θα σου έλεγα να μην ανησυχείς από τη στιγμή που είσαι πτυχιούχος και το ποινικό σου μητρώο είναι καθαρό). Όσον αφορά το PVG (είναι αντίστοιχο του QTS της Αγγλίας), είναι ένα έγγραφο που σου χορηγείται μετά από έλεγχο του ποινικού σου μητρώου. Είναι σημαντικό καθώς πιστοποιεί ότι είσαι «καθαρός» και σε θέση να έρθεις σε επαφή με παιδιά και ευαίσθητες ομάδες γενικά. Αν το ποινικό σου μητρώο είναι καθαρό δεν έχεις να φοβηθείς τίποτα.

Αφού λοιπόν κάνεις την αίτηση περιμένεις. Η όλη διαδικασία μπορεί να πάρει αρκετούς μήνες, γι’αυτό και καλό είναι να ξεκινήσεις την διαδικασία ενώ είσαι ακόμα Ελλάδα. Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, εμένα μου πήρε 3 μήνες να έχω το πιστοποιητικό ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που τους πήρε 7. Όταν σου χορηγήσουν το πιστοποιητικό θα γράφει ότι μπορείς να διδάξεις στη Σκωτία στο αντικείμενό σου. Επομένως, το πιστοποιητικό αυτό είναι απαραίτητο καθώς σου αναγνωρίζει το πτυχίο σου. Χωρίς αυτό δεν μπορείς να εργαστείς στην εκπαίδευση εδώ.

Το αμέσως επόμενο βήμα αφού έχεις στα χέρια σου το πολυπόθητο πιστοποιητικό είναι να ψάξεις για δουλειά. Υπάρχουν αρκετές σελίδες που ανεβάζουν αγγελίες σχολείων όπως είναι το indeed.co.uk, όμως εγώ θα σου πρότεινα τη Myjobscotland που είναι τοπική και ανεβάζει αγγελίες για δουλειές μόνο στη Σκωτία. Κάνεις έναν λογαριασμό δωρεάν και ψάχνεις αγγελίες σύμφωνα με το αντικείμενό σου. Αφού βρεις κάποια που σε ενδιαφέρει συμπληρώνεις μία ηλεκτρονική αίτηση (αυτή θα είναι το βιογραφικό σου). Δεν χρειάζεται να τυπώσεις βιογραφικά και να τρέχεις από πόρτα σε πόρτα στα σχολεία, όλα γίνονται ηλεκτρονικά, τουλάχιστον για τα δημόσια σχολεία. Οπότε συμπληρώνεις και περιμένεις να σε καλέσουν για συνέντευξη.

Και σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφερθώ στο πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να βρεις δουλειά ως εκπαιδευτικός στη Σκωτία. Πριν ακόμα μετακομίσω εδώ, με όλους όσους είχα μιλήσει που ζούσαν ήδη στη Σκωτία και εργάζονταν στην εκπαίδευση μου έλεγαν πως είναι αρκετά εύκολο να σε πάρουν καθώς χρειάζονται προσωπικό. Προσωπικά δεν συνάντησα κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα να εργαστώ σε δημοτικό, με την έννοια ότι εργάζομαι όμως ως βοηθός δασκάλας (PSA). Για να πω την αλήθεια βρήκα αρκετά εύκολα σαν βοηθός αλλά όχι σαν δασκάλα για ευνόητους λόγους. Αφού έκανα γυρω στις 10-15 αιτήσεις για δασκάλα και δεν πήγα σε καμία συνέντευξη άρχισα να κάνω σαν βοηθός και με πήραν. Πού θέλω να καταλήξω; Ναι, ζητάνε προσωπικό. Ναι, είναι σχετικά εύκολο να εργαστείς. Όμως, πρέπει να έχεις και κάποια εμπειρία στο σκωτσέζικο σύστημα. Για να μιλήσω για τη δική μου περίπτωση, είχα το πτυχίο μου ως δασκάλα στην Ελλάδα και εμπειρία ενός χρόνου ως δασκάλα ιδιαιτέρων, αλλά εμπειρία σε σχολείο στην Ελλάδα δεν είχα καμία εκτός από τις πρακτικές. Εμπειρία στη Σκωτία φυσικά δεν είχα. Όταν άρχισα να παίρνω αρνητικές απαντήσεις στις αιτήσεις για δασκάλα απαντούσα σε όλα τα  e-mail ζητώντας να μάθω σε τι ακριβώς “έχανε” η αίτησή μου. Κάποιοι δεν απάντησαν, αρκετοί όμως απάντησαν και αυτό που μου είπαν δεν ήταν ούτε ότι δεν έχω καλό βιογραφικό ούτε ότι δεν είμαι Βρετανίδα (κάτι το οποίο φοβόμουν ότι θα επηρέαζε την επιλογή τους). Αυτό που μου απάντησαν ήταν πως δεν έχω εμπειρία στο σύστημά τους και μου πρότειναν να δουλέψω εθελοντικά σε δημοτικό ώστε να δω πώς λειτουργούν τα πράγματα από πρώτο χέρι και να αποκτήσω και μια βασική εμπειρία. Αντ’αυτού έκανα αιτήσεις σαν βοηθός δασκάλας, με πήραν και τώρα δουλέυω ναι μεν όχι σαν δασκάλα αλλά σε κάτι αρκετά κοντινό (καλύτερο από το να δουλεύεις σε εστιατόριο), έχοντας επαφή με το σύστημά τους καθημερινά, με τη γλώσσα και κερδίζοντας πολύτιμη εμπειρία για τη συνέχεια. Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι ότι πρέπει να είσαι προετοιμασμένος να μην δουλέψεις αμέσως εκεί που θες και όπως θες. Πρέπει να είσαι διατεθειμένος να εργαστείς κάπου αλλού, ακόμη και εκτός τομέα αν χρειαστεί για τους πρώτους μήνες μέχρι να σταθείς στα πόδια σου με τα υπόλοιπα που φέρνει μία μετακόμιση (αλλαγή περιβάλλοντος, αναζήτηση σπιτιού κλπ), ή να προσφέρεις εθελοντική (απλήρωτη μεν, πολύτιμη δε) εργασία σε κάποιο σχολείο. Στη συνέχεια, και αφού θα έχεις αποκτήσει μια κάποια εμπειρία στο σύστημα, θα μπορέσεις να δοκιμάσεις την τύχη σου και ως δάσκαλος/καθηγητής. Προσωπικά γνωρίζω αρκετούς Έλληνες που ήρθαν εδώ, ξεκίνησαν δουλεύοντας ως βοηθοί και τώρα εργάζονται ως δάσκαλοι. Θέληση χρειάζεται και υπομονή!

Όπως και να ’χει, η συμβουλή μου είναι μία: Κάνε το βήμα! Αξίζει. Και ακόμα και να ξεκινήσεις από χαμηλά, θα φτάσεις εκεί που θες γιατί υπάρχει η αναγνώριση και η εκτίμηση του τι προσφέρεις.

Καλη επιτυχία!

 Η Σάρα Τσομπανίδη κατάγεται από την Πάτρα. Σπούδασε δασκάλα στο Πανεπιστήμιο Πατρών και πραγματοποίησε Erasmus στην Ιταλία και τη Φινλανδία. Πλέον ζει μόνιμα και εργάζεται ως PSA στο Εδιμβούργο.